Category Кызыктуу

 5-октябрь  күнү Ош шаарынын мэри Мелисбек Мырзакматов менен Каракол шаарынын мэри Рыскул Калыгулов өз ара кызматташуу боюнча келишимге кол коюшту. Каракол шаарынын мэри   Рыскул Калыгулов  Ош шаарынын тургундарын майрамы менен куттуктап, шаарда абдан жакшы иштер болуп жатканын белгиледи.

                                                                                               Сайкал Нурбек кызы

АКШда гана эмес дүйнѳ жүзүндѳгү  эң кѳрүнүктүү  скульптураны  Эркиндик статуясын- Нью-Йоркто жана АКШда АКШнын символу,   Эркиндиктин жана демократиянын символу деп аташат. Эркиндик статуясынын толук аталышы «Тынчтыкка жарык  чачуучу Эркиндик»   Нью-Йорк гаванындагы  Бедлоу  аралынан орун алган. Бул арал кийин Эркиндик аралы деп аталган. Бул статуя 1876-жылы АКШнын  кѳз карандысыздыгына  карата кабыл алынган Декларациянын   жүз жылдык мааракесине  карата Француз атуулдарынан белек катары  жасалган. Америка статуянын пьедесталын куруш керек болчу, ал эми Франция статуяны түзүп, коюп бериш керек болчу.

Ош шаарында жарыяланган  1 айлык “МИФ” усулдук бирикмесинин декадасынын негизинде №31 Курманжан Датка атындагы орто мектебинде  математикалык жана физикалык бир катар коомдук маданий иш чаралар ѳткѳрүлдү Алардын  бири- философ, атактуу математик Пифагордун чыгармачылыгына арналган “Пифагор улуу ойчул жана математик” деп аталган  математика кечеси болуп ѳттү. Кечеге шаардагы башка  мектептерден келген бир топ мугалимдер мейман  болушту. Кеченин жүрүшүндѳ түрдүү оюн- зооктор кѳрсѳтүлүп, окуучулардын ой жүгүртүүсүн  баалоочу кызыктуу жарыштар орун алып, жеңүүчүлѳргѳ балуу сыйлыктар тапшырылды жана  да кече түрдүү ыр бийлер менен катар эле спектакл  менен коштолду.

Басма сѳз эркиндигинин Эл аралык күнүнѳ карата  5-май күнү  Оштун журналисттери  Ош кыргыз улуттук драмалык театрынын жанындагы  Журналисттер аллеясында  ишембилик ѳткѳрүштү.  Ишембиликте аллея шыпырылып, тазаланып, эки жаңы отургуч коюлуп, былтыркы отургучтар да  сырдалды. Белгилеп кетүүчү жагдай,  бул аллеяга ѳткѳн жылы  «Журналисттер»  коомдук бирикмесинин демилгеси,  Сѳз эркиндигин коргоо  боюнча Эл аралык ассоциациасынын (IFEX)  колдоосу менен 100гѳ жакын арча отургузулуп, эки отургуч коюлган. Бул күнү ѳткѳрүлгѳн ишембиликке  мектеп окуучуларынын «Данек» гезитинин журналисттери  да катышышты...

Замир Арыкбаев. Белгилүү ырчылардын бири Замир Арыкбаев кичинесинен эле тентектигин жашырбайт. Үй бүлѳдѳ 3 эркек, 2 кыздын ортончусу Замир 6 жашынан тартып классында атаман болуп, татынакай кыздарга тийишип, кѳп уруш угуп, таяк жеген. Алардын ата-энеси келип урушуп кетчү. Аз убакыт ѳткѳндѳн  кийин мурдакы кѳрүнүш кайра кайталанчу. 2-классында 11-класстагы кызга тийишип таяк жеп, жеңеси куткарып калганын жылмаю менен эстейт. Ал эми алгач сүйүүсү 9-классында болгон. Аны 11-класска чейин жакшы кѳрүп,  жоопсуз сүйүүдѳн  улам ал кызга жеткен эмес.

Атагы алыска тараган «Күүгүм» тасмасы жарыкка чыгаары менен ѳтѳ белгилүүлүктүн туу чокусуна жетип, күн ѳтсѳ да эл оозунан түшпѳй кайрадан жаңы жыйынтыктар жана бѳлүмдѳрү менен бүт дүйнѳнү  кубандырып  келет. Ал тасманын кантип жаралганына кѳңүл бѳлѳлү.

Топ-бул эң тараган оюндагы буюм. Эң белгилүү бул балдардын сүйүктүү оюнундагы футбол тобу. Ал топ менен балдар ойноп, ары-бери тээп жарышат. Топтун кѳп убакытка сапаты жоголбош үчүн, аны тураа тандаш керек. Спортзалда же чѳптѳ ойной турган болсо, чын териден тигилген топту ойнош керек. Асфальтта болсо, резинадан жасалган топ тураа келет. А топ жарылып калса эмне кылыш керек болсочу? Ѳзү топту этияттап ойнош керек. Эгерде топ жарылса, жарылган жерди кирин  сүргүч (наждачка) менен тазалап жана ошол жерге клейди үстүнѳ тегиз куюп, жарылган жердин кѳлѳмүнѳн чоңуурак резинаны жабыштырыш керек. Жарым саат жабышкан жерди кармап туруп, топту ойной берсе болот...

Түн ичи кызыктай түш кѳргѳн апенди таң атаар замат байдын үйүнѳ келет .Таң калган бай:  Сага эмне болду апенди.-десе, .Апенди минтип сѳзүн баштаптыр:-ээх байым, карызга акча берип, кайра кайтарып ала албай жатам. -Кимге бердин эле? -Сизге да байым,-дейт Апенди. –Кандайча? деп  бай чочуп кетет. –Түнү түшүмдѳ экѳѳбүз үйлѳрүбүздү алмаштырып, мен үстүнѳ 100 алтын дилде кошуп берипмин.Чочуп ойгонсом үйүмдѳ эле жатыптырмын, бирок сизге берген 100 дилдемден дайын жок .Ошолорду кайтарып берүүңүздү ѳтүнѳм,-дептир,-Апенди...

Кирпи

Билесиңерби достор,   кирпинин салмагы 800 грамм гана чыгып. куйругунун узундугу 3 сантиметрге гана жетет . Ал эми анын тиштеринин саны 36 болот экен. Түстѳрдү адам сыяктуу ажырата алганга жѳндѳмдүү келишип,  туулгандан бир нече саат ѳткѳн соң ийнелери чыга баштайт .Ийнесинин узундугу 3 сантиметрге жетет .Бир эле кирпинин 3 миңден 6 миңге  чейин ийнеси болот.

                                                                                                                                       ...

 Уулу Кытай сепили биздин заманга чейин III кылымдын 1644-жылы азыркы  Пекинден  анча  алыс  эмес  Бадаоин  учуасткасында  курулган. Улуу  сепил архитектуралык  укмуш эстеликтердин  катарына  кирет. Курулуу  тарыхына  кайрыла  турган  болсок,  курулуш биздин заманга чейинки III кылымда Цинь  династиясынан Цинь Ши-хуанди императору тарабынан кѳчмѳн  калк  болуп  эсептелген  Хунндардын  басып  киришинен  коргонуу үчүн  Кытайдын батыш  жагында  курулган.

Матрешка илгертен эле Россиянын символу катары жашап келүүдѳ. Бирок анын тѳрѳлүшү Япония мамлекетине тыгыз байланыштуу.  Мындан бир канча жылдар мурун Япониянын картаң ойлоп табуучусу Фукурума тарабынан жыгачтан жасалган  фигуралар алынып келинген. Фигураны ачса ичинен дагы ошондой улам кичине фигуралар чыккан.  .

Бүгүнкү мейманыбыз Ош шаарындагы  Ю.Гагарин атындагы №17 гимназия мектебинин 11-классынын окуучусу  Даткайым  Ибраева  жакында республикалык олимпиадага катышып, биринчи  орунду жеңип кайтты.

-Даткайым, жеңишиң кут болсун! Олимпиадага каалагандын бардыгы эле катыша албайт эмеспи. Сен кантип катышып калдың, абдан тырышып  окуп жүрѳсүңбү, же кокустукпу?

Кѳрүнгѳн  байдын малын багып, эртели кеч кѳл жээгинде балалыгын ѳткѳргѳн   Исанын наристе дүйнѳсүнѳ чагылгандын отундай жарк эткен бир окуя катуу таасир этет. Оо дүйнѳгѳ узаган ооруулу аялдын аянычтуу жүзү, жан чыдатпаган ыйы кѳкүрѳгүндѳ калат. Эмне үчүн адам ооруйт? Эмне үчүн ооруган адам азап тартат,- деп апасын жоктогон балдардын ыйына, чоңдордун кошогуна кѳчѳт сезими эбегейсиз сыздайт. Ошондо жан дүйнѳсүнѳ тилек бүчүр жарат. Балким ошол ууз кыял,  кѳксѳгѳн арман-тилек  кыргыз медицинасынын жылдызы, санжыралуу хирургдун жаралышына     түрткү  берсе керек. Үркүндѳгү кан  жыттанган кыйын күндѳр баланы андан бетер чыйралтып,  максатына   умтулуусуна түрткү берет...

Колизей, же болбосо Флавиевдердин  амфитеатры байыркы Римдин  архитектуралык эстелиги, укмуштуудай чоң, байыркы дүйнѳлүк  курулуштардын бири болгон. Римдеги бул эн чоң имаратты куруу 8 жыл убакытка  созулган жана ал император Флавиевдердин династиясына тиешелүү болгон. Ал  биздин замандагы император Веспасиан убагында 72-жылы башталып, 80-жылы анын уулу император Тит тарабынан ишке киргизилген.

Жашы жете элек балдар арасында кылмыштуулуктун алдын алуу, аны ботурбоо, ага каршы күрѳшүү бул бир гана мектеп, билим берүү бѳлүмүнүн, же укук коргоо органдарынын гана милдети эмес. Бул баарыбыздын милдетибиз. Жаш ѳспүрүмдѳрдүн тарбиясына ѳзгѳчѳ маани берип, анын келечекте кылмыш жолуна түшпѳй, бекем ден соолукта ѳсүп, сапаттуу билим алуусуна шарт түзүп берүүбүз зарыл. Балдар биздин келечегибиз, алардын тарбиясына, келечегине баарыбыз жоопкербиз,-дейт Алай районунун прокурору  Сүйүн Сатыбалдиев.

Биз билгенден «Собачка» деп аталган @ символу негизинен электрондук адрестерде колдонулат. Бул символдун келип чыгышы боюнча бир катар маалыматтар бар. Алардын бирине токтолсок бул белги биринчи ирээт Флоренцияга жакын жерде соода документинде пайдаланылган. Ошондой дагы бир документтердин биринде, 1536 –жылы Испанияга келген соода кораблдери жѳнүндѳ айтылган. Ал жерде бул белги «кѳлѳм бирдиги» катары пайдаланылган. Ушундай эле дагы бир маалымат боюнча бул белги англис тилинде «тѳлѳм» документтеринде пайдаланылган. Кандай дегенибиз менен бардык мамлекеттерде бул белги расмий түрдѳ ѳлчѳм бирдиги, же товардын баасын билдирген коммерциялык символ болгон.

Кѳрүнгѳн  байдын малын багып, эртели кеч кѳл жээгинде балалыгын ѳткѳргѳн   Исанын наристе дүйнѳсүнѳ чагылгандын отундай жарк эткен бир окуя катуу таасир этет. Оо дүйнѳгѳ узаган ооруулу аялдын аянычтуу жүзү, жан чыдатпаган ыйы кѳкүрѳгүндѳ калат. Эмне үчүн адам ооруйт? Эмне үчүн ооруган адам азап тартат,- деп апасын жоктогон балдардын ыйына, чоңдордун кошогуна кѳчѳт сезими эбегейсиз сыздайт. Ошондо жан дүйнѳсүнѳ тилек бүчүр жарат.

Гепард

Эң шамдагай жаныбар –гепард. Ал ааламдагы бардык жаныбарларды кубалап жете алат. Саатына жүз чакырымдан ашык чуркай алат. Африканын токойлорунда, Каспий жана Арал деңизинин жээктериде жашашат. Чындыгында алар кѳп санда эмес. Мамлекеттик корукка алынган.

Coca-Cola

 Достор, биз баарыбыз  жакшы кѳрүп, ичип жүргѳн Coca-Cola дүйнѳдѳ эң белгилүү газдалган суусундук.  Кымбат жана алдыда болгон бренддердин бири болуп эсептелет, бирок ден соолукка эң зыяндуу ичимдик деп саналат. Эмне себептен? Ден соолукка кандай таасир этет? Эмнелерден жасалат? Эмне себептен кѳпчүлүк адамдар бул суусундукту ичишет?

Мультфильмдер-ѳсүп келе жаткан баланы тарбиялоочу эң жеткиликтүү курал. Андагы ар бир окуя баланын психологиясына ѳзгѳчѳ таасир берет жана коомду ошол кѳргѳн фильмдер аркылуу кабыл алышат. Мультфильмдеги каармандар жеткинчекке ѳзүн алып жүрүүнүн ар тараптуу багыттарын кѳрсѳтѳт. Ошолор аркылуу жаман менен жакшыны, боорукердик менен ташбоордукту айырмалай алышат.  Бѳбѳк ѳзүн сүйүктүү каарманына окшотот да анын кыймылын, кылган ишин, кылыктарын аткара баштайт. Ошондой эле мультфильм баланын аң сезимине, ой жүгүртүүсүнѳ, дүйнѳ таанымына түздѳн-түз таасирин тийгизет.